Thai Humanities Forum

เวทีวิจัยมนุษยศาสตร์ไทยครั้งที่ 13

|Thai Humanities Forum|

เวทีวิจัยมนุษยศาสตร์ไทยครั้งที่ 13 “ภูมิภาคนิยมและท้องถิ่นนิยมสมัยใหม่ในโลกไร้พรมแดน”

หัวหน้าโครงการ : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. กิตติพงษ์ ประพันธ์ 

หน่วยงาน : คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 

ระยะเวลา : วันที่ 1 มีนาคม 2562 ถึง 29 กุมภาพันธ์ 2563

วันที่จัดการประชุม : วันที่ 6-7 กันยายน 2562

สถานที่จัด : ห้องประชุมแม่น้ำของ ชั้นที่ 2 คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 

จุดมุ่งหมาย

โครงการมุ่งเน้นที่จะเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนนโยบายของสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) โดยการส่งเสริมการศึกษาวิจัยด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ และการจัดเวทีให้นักวิชาการหลากหลายระดับได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ อันจะก่อให้เกิดการพินิจพิเคราะห์ปรากฏการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมมนุษย์ และนำไปสู้การสร้างองค์ความรู้ใหม่ในวงวิชาการต่อไป ถือได้ว่าเป็นยุทธศาสตร์ที่จะพัฒนาและส่งเสริมความรู้ด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ให้ทันสมัยและยั่งยืน 

วัตถุประสงค์ 

  1. เพื่อส่งเสริมการวิจัยทางด้านมนุษยศาสตร์โดยเฉพาะในประเด็นเรื่องการเป็นภูมิภาคนิยมและท้องถิ่นนิยมสมัยใหม่ในโลกไร้พรมแดน ซึงครอบคลุมความเป็นภูมิภาคที่หลากหลาย ทั้งภูมิภาคส่วนกลาง ภูมิภาคส่วนท้องถิ่น และภูมิภาคอื่นๆ ในโลก
  2. เพื่อเป็นเวทีระดับชาติให้นักวิชาการทุกระดับได้มานำเสนอ อภิปราย และแลกเปลี่ยนในประเด็นที่เกิดจากการวิจัยในหัวข้อข้างต้น เพื่อให้เกิดความเข้าใจในปรากฏการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากการเป็นภูมิภาคและท้องถิ่นใหม่ และนำผลที่ได้มาสร้างเป็นองค์ความรู้ใหม่เพื่อพัฒนางานวิชาการด้านมนุษยศาสตร์
  3. เพื่อและเผยแพร่องค์ความรู้ที่เกิดขึ้นจากการจัดโครงการสู่สาธารณะ และสร้างเครือข่ายการวิจัยด้านมนุษยศาสตร์ที่จะนำไปสู่สัมพันธภาพ ความร่วมมือ การแบ่งปันแนวคิดและทรัพยากร เพื่อการสร้างงานวิจัยที่ทันสมัยและเป็นที่ยอมรับในวงวิชาการระดับชาติและนานาชาติ


 คำสำคัญ: ภูมิภาคนิยม ท้องถิ่นนิยม โลกไร้พรมแดน อัตลักษณ์ การปรับตัวทางสังคมและวัฒนธรรม

ปรากฏการณ์ท้องถิ่นนิยม 

  • สิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างพื้นถิ่นในวัฒนธรรมเกลืออีสาน: ข้อเสนอทางกายภาพด้านวิชาการเกลืออีสาน โดย อมฤต หมวดทอง,สุพิชชา โตวิวิชญ์, อรศิริ ปาณินท์
  • ประวัติการตั้งถิ่นฐานและการสร้างเครือข่ายของชาวมุสลิมอีสาน: กรณีศึกษาชาวมุสลิมในเขตอำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น โดย ธิติญา เหล่าอัน
  • “หนี้” อำนาจควบคุมชีวิตผู้ประกอบการในชนบทใต้กระแสเสรีนิยมใหม่ โดย ธีรพงศ์ เกตุมณี

 

ศาสนาและความเชื่อ

  • โลกทัศน์และความรู้ในงานเขียนของพระโพธิวงศาจารย์ (อ้วน ติสโส) กรณีงานที่ตีพิมพ์ในหนังสือชุด “ลัทธิธรรมเนียม ต่าง ๆ” โดย เชิดชาย บุตดี
  • ความทรงจำต่อพระป่าสายหลวงปู่มั่นฯ ยุคบุกเบิก โดย ภัทระ ไมตระรัตน์, ทรงยศ วีระทวีมาศ
  • พันเอกปิ่น มุทุกันต์ จากลูกอีสานสู่อนุศาสนาจารย์ นักรบผู้ปกป้องศาสนาพุทธในยุคสงครามเย็น โดย วิราวรรณ นฤปิติ
  • พระธาตุพนมและข้าโอกาส: สังคม การเมืองและการประกอบสร้างตัวตนทางวัฒนธรรมในบริบทวัฒนธรรมพุทธศาสนาเถรวาทลัทธิลังกาวงศ์ โดย เกียรติศักดิ์ บังเพลิง
  • สำนักหออาสนะคำพญาศรีสุทโธนาคราช : ชุมชนพิธีกรรมของผู้คนที่คำชะโนด โดย อนุชิต สิงห์สุวรรณ
  • “ไลลา” พหุภาววิทยาของวัตถุมงคลสมัยใหม่ โดย ภัทริยา คงธนะ
  • Khmer Ways of Seeing and Being Life-Experiences of Fortune-Tellers and their Clients in Cambodian Urban Culture โดย Poonnatree Jiaviriyaboonya

 

วรรณกรรม ผู้หญิงและอัตลักษณ์ 

  • ภาพแสดงแทนผู้หญิงในวรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้สมัยจารีตถึงยุคแผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติ โดย ทวีลักษณ์ พลราชม
  • การจัดวางตำแหน่งแห่งที่ของ “ผู้หญิง” ในหนังสืออนุสรณ์งานศพ โดย อาทิตยา อาษา, ภาวิณี บุนนาค
  • หุ่นยนต์ แรงงานคน และกลวิธีการฟื้นคืนอัตลักษณ์ความเป็นชาติในโลกอนาคตในนวนิยายบันเทิงคดีแนววิทยาศาสตร์เรื่อง Plum Rains โดย อริยะ จินะเป็งกาศ

 

วรรณกรรม การเมืองและท้องถิ่น

  • ความคิดทางการเมืองในเรื่องสั้น มือตัดสิน และ หิมพาล โดยนักเขียนอีสานสมคิด สิงสง และ สนั่น ชูสกุล ในทศวรรษ 2530 โดย จิณห์วรา ช่วยโชติ
  • พื้นที่กับการต่อรองทางการเมืองในวรรณคดีลาวเรื่องท้าวเหลาคำ (เจ้าราชวงศ์)  โดย รังสรรค์  นัยพรม
  • ท้องถิ่นนิยมในนวนิยายกอทิกไทยร่วมสมัยแนวข้ามภพชาติ  โดย วันตกานต์ บุญแย้ม

 

ประวัติศาสตร์

  • คดีความในภาคเหนือตอนล่างและภาคใต้ของสยาม : ระบบราชการและการเป็น “โจร ผู้ร้าย” ตั้งแต่สมัยก่อนการปฏิรูปการปกครอง – พ.ศ.2475 โดย ศุภกิตติ์ หอไชย
  • พระเจ้าสุริยวงศาธรรมิกราช มหาธรรมิกราชแห่งยุคทองของรัฐล้านช้าง โดย พิกุล สมัครไทย
  • สถาปัตยกรรม“สมัยใหม่” ในท้องถิ่นเมืองมหาสารคาม ช่วง พ.ศ.2475-2527 โดย กิตติยา มหาวงษ์
  • ความหมายของ “ชา” ในสังคมเมียนมาสมัยราชวงศ์ญองยาน ค.ศ.1597-1752 ในเอกสาร    อเม่งด่อ (กฎรับสั่ง) โดย วทัญญู  ฟักทอง
  • เจ้าพ่อศรีนครเตากับปฏิบัติการช่วงชิงความหมายในพิธีกรรมและงานเฉลิมฉลองในช่วงหลังทศวรรษที่ 2540 – 2560 โดย นราวิทย์  ดาวเรือง
  • การประกอบสร้างเรื่องเล่าสมเด็จพระนเรศวรมหาราชให้เป็นความทรงจำร่วมใหม่ของท้องถิ่นหนองบัวลำภูภายใต้กรอบโครงการประวัติศาสตร์ราชาชาติไทยทศวรรษ 2500-2510 โดยปิยวัฒน์ สีแตงสุก, ชาติชาย มุกสง

 

ลาวศึกษา

  • เรื่องเล่าตำนานเจ้าอนุวงศ์กับการสร้างอุดมการณ์ชาตินิยมในสังคมลาวสมัยใหม่ โดย     รินทร์ลภัส สืบสิมมา
  • นโยบายของรัฐบาล สปป.ลาว ต่อการส่งเสริมบทบาทผู้หญิงผ่านสมาคมแม่หญิงลาวฮักชาติ ในระหว่าง ค.ศ. 1956 -1984 โดย ณัฐชัย  อ่ำทอง, วศิน ปัญญาวุธตระกูล
  • การต่อต้านขัดขืนสังคมสมัยใหม่ในเรื่องเล่ามุขตลกลาว โดย อ้อมทิพย์ มาลีลัย

 

เวียดนามศึกษา

  • ชายขอบของสังคม: ปัญหาการพัฒนากลุ่มชาติพันธุ์ส่วนน้อยในเวียดนาม โดย วัชรี ศรีคำ
  • การโอบรับ ปรับตัวของชุมชนท้องถิ่นคนไตในบริบทการทำให้เป็นสินค้าของสังคมเวียดนามร่วมสมัย โดย ณรงค์ฤทธิ์ สุมาลี
  • การศึกษาหลักสูตรสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์เปรียบเทียบ: พัฒนาการทางการศึกษาและแนวคิดความเป็นพลเมืองของไทยและเวียดนาม โดย จตุพล สังวังเลาว์
  • การเมืองเรื่องอัตลักษณ์ของศาสตร์ครุศึกษา: การท้าทายวิธีคิดวิทยาที่(ไม่)เป็นสมัยใหม่ โดย ออมสิน จตุพร

 

สังคมวิทยาการแพทย์

  • “เรือนร่างท้องถิ่นอีสาน”:  ประวัติศาสตร์การสร้างความเป็นอื่นและความเสี่ยงของการกินดิบ โรคาพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในภูมิภาคอีสาน โดย ชาติชาย มุกสง
  • อีสานกับวัฒนธรรมการกินปลาดิบ: ความเป็นมาและความท้าทายทางวัฒนธรรมเพื่อปลอดภัยจากพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี โดย เทพพร  มังธานี, ประสิทธิ์ คุณุรัตน์, เศกสรรค์ ยงวณิชย์, รุ่งอรุณ  บุญสายันต์
  • โรคเมลิออยโดสิสกับการผลิตความรู้ทางการแพทย์: ในความไม่รู้จักอย่างแพร่หลายในหมู่ของคนไทย โดย อัจฉรา ยะราไสย 

 

ชายแดนศึกษาและแรงงานข้ามชาติ

  • การพัฒนาภูมิเศรษฐศาสตร์ของเมืองเชียงของภายใต้บริบทอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง (ไทย-สปป.ลาว-จีน) โดย พิทยา สุวคันธ์
  • การสลายเส้นเขตแดนโดยท้องถิ่น: การสร้างความร่วมมือข้ามรัฐชาติภายใต้กรอบความร่วมมือ  3 ประเทศ (ไทย-ลาว-เวียดนาม) 9 จังหวัดที่ใช้เส้นทางหมายเลข 8 และ 12 โดย สุริยา คำหว่าน, วัชรี แซงบุญเรือง
  • การส่งแรงงานชาวอีสานสู่ประเทศญี่ปุ่นภายใต้นโยบายใหม่ โดย วิชยา โยชิดะ

 

ปรัชญา

  • ปัญหาความรุนแรงทางด้านความรู้ในแนวคิดเรื่องเหตุผลสาธารณะ โดย เจษฎากร บุญครองธรรม
  • The Idea of Human Dignity Reconsidered: A Voice from Non-Western Perspectives โดย Muanmard Mookpradit
  • การสร้างอัตลักษณ์อเมริกาบนฐานความคิดยุโรป โดย ณัฐหทัย มานาดี

ปาฐกถา

  • หัวข้อ New Regionalism and Localism in the Borderless World โดย Prof. Dr. Yoko Hayami จาก Center for Southeast Asian Studies, Kyoto University
  • หัวข้อ Transnationalism in the Borderless World: The Case of New Chinese Diaspora in Southeast Asia โดย ศ.ดร.ยศ สันตสมบัติ

 

กิจกรรมอื่นๆ

  • เฮ็ด-เหล่น-เป็นอีสาน: ละครเวทีอีสานร่วมสมัย – “ป้าย”
  • การแสดงละครภายใต้หัวข้อ “การลอกเลียน โอบรับ ปรับตัว หรือการต่อต้านขัดขืนในวัฒนธรรมและศิลปะร่วมสมัย” โดย สาขาศิลปะการแสดง คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • บรรยายเรื่อง โครงการเวทีวิจัยฯ และทิศทางใหม่ของ สกสว. โดย รศ.ดร.ณัฐมา พงศ์ไพโรจน์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการด้านการพัฒนาระบบการจัดการผลผลิตและผลกระทบ สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.)
  • การแสดงบัลเลต์อีสาน
  • วงดนตรีพื้นเมืองอีสาน (ช่วงรับประทานอาหารเย็น)